Co to jest OPERON

Co oznacza OPERON: - u prokariontów: zespół genów sąsiadujących ze sobą i podlegających wspólnej regulacji genetycznej. O. zawiera grupę genów kodujących enzymy działające kolejno w jakimś procesie metabolicznym - syntezy albo rozkładu. Zasada działania o. polega na tym, iż wszystkie geny wchodzące w jego skład jednocześnie zyskują albo tracą aktywność transkrypcyjną. Prócz genów kodujących enzymy, w skład o. wchodzi sąsiadujący z nimi odcinek DNA, nazywany operatorem. W skład operatora wchodzi odcinek wykorzystywany do przyłączania represora i sąsiadujący z genami odcinek promotorowy (promotor), będący miejscem przyłączenia odpowiedniej polimerazy RNA. Jeśli do operatora przyłączony jest represor, to transkrypcja w o. nie może się rozpocząć, bo brak miejsca dla przyłączenia się polimerazy do promotora. Represor jest białkiem stale produkowanym poprzez odpowiedni gen, zwany regulatorowym, leżący poza o. Istnieją dwa rodzaje o., różniące się mechanizmem regulacji aktywności genów: indukcyjne (na przykład → operon lac) i represyjne. W pierwszym przypadku o. jest w normalnych warunkach nieczynny (zablokowany). Jeżeli do komórki wniknie odpowiednia substancja (induktor), łącząca się z represorem, ten ostatni odłącza się od operatora, dzięki czemu natychmiast rozpoczyna się transkrypcja; induktorem jest zwykle substancja mająca ulegać rozkładowi (w o. lac zwyczajnie laktoza). O. represyjne są aktywne w normalnych warunkach. Wniknięcie do komórki odpowiedniej substancji (zwanej korepresorem) i połączenie jej z nieczynnym represorem pozwala na zablokowanie odcinka promotorowego i przerwanie transkrypcji. ((na przykład dodanie argininy do pożywki skutkuje, iż bakterie przestają wytwarzać enzymy wykorzystywane do syntezy tego aminokwasu; korepresorem jest w tym przypadku sama arginina.