Definicja Układ Stomatognatyczny

Co znaczy UKŁAD STOMATOGNATYCZNY: zespół tkanek i narządów j. ustnej i części twarzowej czaszki, współpracujących ze sobą i pozostających pod kontrolą ośrodkowego układu nerwowego. bierze udział w procesie żucia, połykania, mówienia, oddychania, mimice twarzy. to jest układ morfologiczno-czynnościowy.
--
dla prawidłowego rozwoju twarzy na długość konieczna jest poprawna robota mięśni narządu żucia, a na szerokość poprawna czynność nosa,
Układ Stomatognatyczny (s.g.) - pojecie biol.- czynnościowe, wywodzące
się z:
stoma- j.ustna
gnato- szczeka
- ukl. dynamiczny gdzie działa mechanizm przedmiotów powiązanych
czynnościowo i topograficznie
- definicja szersze narządu żucia
skład:
kości twarzoczaszki,
mięsień skroniowy, żwacz, skrzydłowy boczny, nadgnykowe, podgnykowe,
uzębienie tworzące łuki zębowe razem z tkankami przyzębia,
staw skroniowo-żuchwowy,zębowo-zębowy,zębowo-zębodołowy,
błona śluzowa, gruczoły, naczynia krwionośne i limfatyczne,
włókna nerwowe czuciowe i ruchowe,
W tym:
- przedmioty statyczne: reszta,
- przedmioty dynamiczne: mięśnie
- układ wegetatywny, stan psychiczny, emocjonalny człowieka wpływa na
mechanizm stomatognotyczny
Narząd żucia - przeciwieństwo poprzedniego, lecz w węższym znaczeniu
- twarzoczaszka
-
mechanizm szczękowo- twarzowy
- układ dynamiczny
- zespół tk. kości biorący udział w akcie żucia, artykulacji i połykania
- artykulacja zębów (i mowy) - kontakty powierzchni okluzyjnych zębów
szczęki i żuchwy
- J. ustna - ograniczona wargami, policzkami, podniebieniem i dnem jamy
ustnej. Tutaj łuki zębowe i język. Łuki zębowe oddzielają jamę ustną właściwą
od przedsionka j. ustnej.
Zadania narządu żucia:
1) Funkcje fonetyczne, a więc mowa, ustawienie siekaczy ma wpływ na
fonetykę. 6-8 mm od brodawki przysiecznej - ustawienie siekaczy centralnych
zapewnia odpowiednie warunki kosmetyczne i estetyczne
2) Zastępczy układ oddechowy( gdy zatkany nos)
3) Sekrecja śliny i śluzu- przygotowanie kęsa do przełknięcia, płukanie i
oczyszczanie zębów, hamuje przyrost drobnoustrojów. Zachowanie w j. ustnej
równowagi kwasowo-zasadowej
4) Rola języka- wpływ na łuki zębowe( równowaga statyczna), odbieranie
smaku
Gdy źle funkcjonuje układ somatognatyczny:
- zaatakowanie tkanek twardych- próchnica, choroby miazgi (endodoncja,
korony)
- stany zapalne dotyczące aparatu więzadłowego - periodontopatie =
parodontopatie -> leczenie zachowawcze, chirurgiczne, na samym końcu
protetyczne
- schorzenie mięśni- miopatie- odczuwanie bólu mięśni, wzmożone napięcie
mięśni, przerost -> leczenie protetyczne
- schorzenie stawów s.ż. = atropatie -> morfologiczno - czynnościowe zmiany.
Gdy wraz z mięśniami = mioartopatie
W cyklu dobowym zęby stykają się do dwóch tys. razy.
- Zdrowy ząb ze zdrową ozębną posiada 50% (?) rezerw fizjologicznych co
wykorzystano w leczeniu protetycznym albo wypełnianiu. Każdy ząb może
zastąpić pracę (?) drugiego z tej samej grupy zębowej.
Okresy rozwoju narządu żucia
1. moment noworodkowy i niemowlęcy.
- podokres bezzębia niemowlęcego od 0 do 6 miesiąca życia.
- podokres siekaczy mlecznych do ok. 12 miesiąca życia.
2. moment poniemowlęcy od 12 miesięcy do 3 lat.
3. moment wczesnego dzieciństwa od 3 do 6-7 lat.
4. moment starszego dzieciństwa od 6 roku życia do dojrzewania płciowego.
5. moment młodzieńczy od 12-14 roku życia do zakończenia wzrostu (20-22 rok życia)
Rola ozębnej:
1) przenoszenia sił zgryzowych
2) przedmioty czuciowe – proprioreceptory (które ograniczają rozmiar sił)
3) Metabolizm osteobl. iosteoklastów.
Już na tym etapie dochodzi do wstępnego rozkładu węglowodanów poprzez enzymy znajdujące się w ślinie min. amylazę. Wargi, język i zęby są bardzo wrażliwymi narządami dotyku. Język jest ponadto organem smaku.
Narząd żucia bierze udział także w artykułowaniu dźwięków mowy.
Podstawową składową narządu żucia stanowi j. ustna razem z jej organami. j. ustna jest ograniczona poprzez wargi, policzki, podniebienie i dno j. ustnej. Przestrzeń tę wypełniają łuki zębowe i język.
Prócz tego w skład narządu żucia (układu stomatognatycznego) wchodzą szczęki (szczęka górna i szczęka dolna, a więc żuchwa) i staw skroniowo-żuchwowy. Mięśnie żucia, mimiczne i gruczoły ślinowe są także częścią narządu żucia.
Należy sobie zdać sprawę, iż narząd żucia stanowi funkcjonalną jedność z całym organizmem.
Charakterystycznym tylko dla układu ruchowego narządu żucia elementem to jest, iż na czynność mięśni tego układu mają wpływ receptory wychodzące ze:
* stawów skroniowo-żuchwowych,
* zębów,
* przyzębia.
Budowa Stawu Skroniowo-Żuchwowego:**
Staw skroniowo-żuchwowy jest stawem symetrycznym jak wspomnieliśmy wyżej. Generalnie w skład stawu wchodzą: dołek stawowy kości skroniowej, wyrostek stawowy (kłykciowy) głowy żuchwy, krążek stawowy i torebka stawowa. Krążek stawowy dzieli jamę stawową na część górną i dolną. W czasie ruchów opuszczania żuchwy krążek stawowy przesuwa się ku przodowi i ku dołowi.
razem z krążkiem stawowym przesuwa się wyrostek stawowy głowy żuchwy po obu stronach. W ruchach przywodzenia żuchwy (zamykania) krążek stawowy i wyrostek kłykciowy żuchwy wracają do pozycji wyjściowej.
Staw skroniowo-żuchwowy jest stawem nieco odmiennym od innych stawów w układzie ruchowym człowieka. Przede wszystkim:
* Stawy skroniowo-żuchwowe są jedynymi jednoimiennymi stawami sprzężonymi ze sobą czynnościowo (jak na przykład: stawy biodrowe) lecz także anatomicznie (dzięki ich trwałemu połączeniu za pośrednictwem trzonu i gałęzi żuchwy). Dlatego niepoprawne raczej asymetryczne obciążenia stawów jest jedną z przyczyn powstawania zaburzeń czynnościowych narządu żucia.
* Inna właściwość niespotykana w innych stawach to iż jedna z głów przyczepu końcowego mięśni skrzydłowych bocznych wnika do torebki stawowej i przyczepia się bezpośrednio do krążka stawowego, czynność obu głów przyczepu końcowego mięśni jest ściśle skorelowana (zaburzenie korelacji to powód powstawania patologicznych objawów akustycznych w stawach).
* Oba stawy tworzy 1 kość (żuchwa)
Idealny Kontakt W Zębach:
naturalnych-punktowy
sztucznych-liniowy