Definicja MTA

Co znaczy MTA: /Mineral Trioxide Aggregate/ ma pH 12,5, działa przeciwzapalnie, pobudza mechanizmy regeneracyjne, jest szczelny i działa poprzez długi moment,
pytania dotyczące artykułu zostały dodane do bazy pytań ldep
Tj. wersja html pliku http://www.poradnik-stomatologiczny.kwiecinski.pl/01_03/ps_1_03_001.pdf.
G o o g l e automatycznie generuje wersję html dokumentu w czasie indeksowania Sieci.
By stworzyć łącze albo zakładkę do tej strony, użyj następującego adresu url: http://www.google.com/search?q=cache:sjmIZJkY_KEJ:www.poradnik-stomatologiczny.kwiecinski.pl/01_03/ps_1_03_001.pdf+mta+trioxide&hl=pl&ct=clnk&cd=1&gl=pl
Google nie jest w żaden sposób związany z autorami tej strony i nie odpowiada za jej treść.
Znalezione słowa zostały podświetlone: mta trioxide Page 1
Poradnik
Stomatologiczny
Nr 1/2003
6
Próby chirurgicznego leczenia
przewlekłych zmian zapalnych tkanek
okołowierzchołkowych podejmowa-
no już na przełomie XVIII i XIX wie-
ku. Świadczą o tym opisy zabiegów
wykonywanych poprzez Heistera, Pe-
ana, Smitha, Martina i Kellsa
1
. W
1884 roku Farrar przedstawił metodę
„radykalnego leczenia ropni wyrost-
ka zębodołowego poprzez amputację
wierzchołków korzeni zębów”. Po-
dobnie Rhein, w 1897 roku, zalecał
„amputację korzeni zębów jako porady-
kalny sposób leczenia przewlekłych
ropni wyrostka zębodołowego”
2
.
Operacje te nie były poprzedzane
przygotowaniem endodontycznym
korzeni zębów i z tego powodu ob-
serwowano nawroty choroby. Dopie-
ro Partsch w 1896 roku uznał uprzed-
nie opracowanie i szczelne wypełnie-
nie kanału korzeniowego za integral-
Wykorzystanie materiału MTA
(Mineral Trioxide Aggregate – Dentsply, Tulsa Dental, USA)
w zabiegach z zakresu mikrochirurgii endodontycznej
– przegląd piśmiennictwa
Application of the MTA (Mineral Trioxide Aggregate – Dentsply,
Tulsa Dental, USA) in the endodontic microsurgery procedures
– review of the literature
Joanna Zarzecka*,
Krzysztof Gończowski**
Z Katedry i Zakładu Stomatologii
Zachowawczej IS CMUJ
Kierownik: dr hab. n. med. Maria
Chomyszyn-Gajewska
Z Zakładu Propedeutyki Stomato-
logii Zachowawczej IS CMUJ
Kierownik: doc. dr hab. n. med.
Jerzy Krupiński
Streszczenie: Artykuł jest przeglądem
piśmiennictwa dotyczącym zastoso-
wania materiału o nazwie ProRoot
MTA (Mineral Trioxide Aggregate)
Root Canal Repair Material (Dentsply,
Tulsa Dental, USA) w zabiegach z za-
kresu mikrochirurgii endodontycznej.
Omówiono skład, właściwości i
wskazania do jego stosowania. Zwró-
cono uwagę na wysoką szczelność
i biozgodność, a również unikalną
cecha materiału, jaką jest induk-
cja tkanek okołowierzchołkowych do
tworzenia nowego cementu bezpo-
średnio na materiale wypełniającym
kanał korzeniowy.
Summary: The article presents a re-
view of the literature on application
of the ProRoot MTA (Mineral Trio-
xide Aggregate) Root Canal Repair
Material (Dentsply, Tulsa Dental,
USA) in the endodontic microsurge-
ry procedures. The composition, pro-
perties and indications for the mate-
rial were presented. The high sealing
ability, good biocompatibility, and
formation of new root cement close
to the MTA were also found.
Hasła indeksowe: mikrochirurgia
endodontyczna, MTA
Key words: endodontic microsurge-
ry, MTA
Robota recenzowana
ną część zabiegu resekcji
1
. Garvin
jako pierwszy, w 1919 roku, przed-
stawił radiologiczną ocenę materia-
łów do wstecznego wypełnienia ka-
nału korzeniowego
2
.
Współczesna pojęcie resekcji
wierzchołka korzenia zęba (amputa-
cja, apektomia, apicektomia)
uwzględnia szczelne wypełnienie ka-
nału korzeniowego, odcięcie jego
wierzchołka
i wyłyżeczkowanie
zmian okołowierzchołkowych
3
. We-
dług Piątowskiej najlepszym materia-
łem do wypełniania kanałów są ćwie-
ki gutaperkowe z pastą uszczelniają-
cą. Rekomendowana jest pasta bezeugenolo-
wa, oparta na żywicach epoksydo-
wych na przykład AH 26 albo AH Plus. Naj-
skuteczniejszą sposobem szczelnego
wypełniania kanałów korzeniowych
jest kondensacja boczna gutaperki na
zimno
4
.
Ryc. 1. ProRoot MTA Root Canal Repair Material (Dentsply, Tulsa Dental, USA).
Mikrochirurgia endodontyczna
Page 2
7
Poradnik
Stomatologiczny
Nr 1/2003
Materiały stosowane do wypełnień
wstecznych budzą liczne kontrower-
sje
3-6
. Wg Grossmana wymaga-
ne jest,

by były one dobrze tolero-
wane poprzez tkanki okolicy ok.-
wierzchołkowej, powinny mieć wła-
ściwości bakteriobójcze i/ albo bakte-
riostatyczne, inicjować mechanizm ce-
mentogenezy, ściśle przylegać do
tkanek zęba, zachowywać stałą ob-
jętość, być obojętne elektrochemicz-
nie, nie korodować, nie przebarwiać
tkanek zęba ani tkanek okolicy oko-
łowierzchołkowej, nie rozpuszczać
się w płynach tkankowych, dawać
czytelny kontrast na zdjęciach rent-
genowskich
i powinny być łatwe
w zastosowaniu
3,6
.
W zabiegach apektomii dotych-
czas stosowano: amalgamat, gutaper-
kę, złote folie, śruby tytanowe, ce-
menty glassionomerowe, cementy
glassionomerowe modyfikowane
żywicą, cermety, tlenek cynku z eu-
genolem, kompozyty, cementy poli-
karboksylowe, cementy kostne, In-
termediate Restorative Material
(IRM), Extra Ethoxybenzoic Acid
(SuperEBA), a ostatnio Mineral
Trioxide Aggregate (MTA)
5-7
. Mate-
riały te były przedmiotem porównań
w kategoriach, które powinien speł-
niać najlepszy materiał do uszczelnie-
nia okolicy okołowierzchołkowej
7-13
.
Z badań tych wynika, iż służące
do chwili obecnej preparaty nie odpowia-
dają wyżej wymienionym kryteriom.
Podręczniki z zakresu mikrochirur-
gii endodontycznej zalecają używa-
nie IRM, SuperEBA
i MTA
3,6
.
Celem pracy jest przedstawienie
przeglądu piśmiennictwa na temat
najnowszego materiału do zastosowa-
nia w czasie zabiegów mikrochirurgii
endodontycznej o nazwie ProRoot
MTA Root Canal Repair Material
(Dentsply, Tulsa Dental, USA).
MTA rekomendowany jest nie tylko do
wstecznych wypełnień kanału korze-
niowego, lecz także do bezpośred-
niego pokrycia miazgi, do zamknię-
cia perforacji powstałej w wyniku roz-
wijającej się resorpcji wewnętrznej
/ albo zewnętrznej, zamknięcia perfora-
cji jatrogennej
i w procesie apek-
syfikacji jako przedmiot ostatecznego
wypełnienia kanału korzeniowego w
okolicy okołowierzchołkowej
7,8,10
.
Materiał jest białym, hydrofilnym
proszkiem, pakowanym w 1 gramo-
we saszetki. W zestawie znajdują się
także mikroampułki z wodą o po-
jemności 0,35 ml (Ryc.1). Złożona jest
z: krzemianu trójwapniowego (3CaO-
SiO
2
), tlenku bizmutu (Bi
2
O
3
), krze-
mianu dwuwapniowego (2CaO-
SiO
2
), aluminianu trójwapniowego
(3CaO-Al
2
O
3
), aluminożelazianu
czterowapniowego (4 CaO-Al
2
O
3
-
Fe
2
O
3
)
i uwodnionego siarczanu
wapnia (CaSO
4
-2H
2
O). Może zawie-
rać do 0,6% wagowych nierozpusz-
czalnej krzemionki krystalicznej
i
śladowe ilości wolnego tlenku ma-
gnezu (MgO), potasu (K
2
O) i siarcza-
nu sodu (Na
2
SO
4
). Powinien być prze-
chowywany w szczelnie zamkniętych
opakowaniach, a po zmieszaniu z
wodą natychmiast wykorzystany,


by
uniknąć odwodnienia materiału. Czas
mieszania wynosi 5 min., wiązania
4 do 6 godz.. Po połączeniu z wodą
powstaje wysoce zasadowy, koloido-
wy żel, który twardniejąc daje nie-
przepuszczalną dla płynów barierę.
Z racji na osiągane pH =12,5
rekomendowane są szczególne środki ostroż-
ności. Kontakt proszku z wilgotną
tkanką (skóra, oko),
/ albo kontakt su-
chej tkanki z żelem może spowodo-
wać oparzenie chemiczne do trzecie-
go stopnia włącznie
3,6
.
w czasie zabiegu resekcji należy
dokładnie odizolowanie kość na przykład przy
pomocy sterylnej gazy, wyekspono-
wać jedynie korzeń i bardzo staran-
nie wypełnić wstecznie kanał korze-
niowy. MTA nie przylega zbyt do-
brze do instrumentów, z tego wzglę-
du

rekomendowane jest korzystanie ze spe-
cjalnych, dostarczonych poprzez pro-
ducenta materiału nakładaczy – do-
puszczalne jest użycie nakładacza do
amalgamatu (Ryc.2). Następnie ma-
teriał powinien być kondensowany
mikroupychaczami i wygładzany
ręcznie kulistymi mikrogładzikami.
Należy używać małej siły nacisku ze
względu na żelowatą konsystencję
preparatu i sposobność wypchnięcia
go z wypreparowanego kanału. Z
tego samego powodu nie jest pole-
cane płukane jamy resekcyjnej pły-
nami ze strzykawki. Nadmiar żelu
powinien być usunięty wilgotną, ba-
wełnianą gazą. Kontakt z krwią nie
zaburza wiązania, nie skutkuje re-
sorpcji materiału i nie minimalizuje jego
właściwości uszczelniających okoli-
cę okołowierzchołkową
3,6
.
W badaniach laboratoryjnych
i
in vivo wykazano sporą szczelność
wypełnień z MTA
7-11
.
Zaobserwowano większą efektyw-
ność w zapobieganiu penetracji bak-
terii, substancji toksycznych
i
drażniących do kanału korzeniowego
w porównaniu z innymi materiałami
wykorzystywanymi do wstecznych
wypełnień
i do zamykania perfo-
racji (amalgamat, SuperEBA, IRM).
Wprawdzie w środowisku o niskim
pH właściwości te nieznacznie mala-
ły, różnice okazały się jednak staty-
stycznie nieistotne. Przy zastosowa-
niu MTA zmieszanego z cementem
fosforanowym właściwości uszczel-
niające w środowisku kwaśnym były
znamiennie wyższe
9
.
Ryc. 2. Nakładacze do MTA.
Mikrochirurgia endodontyczna
Page 3
Biozgodność MTA jest porówny-
walna
/ albo lepsza niż cementów na
bazie tlenku cynku z eugenolem
(SuperEBA, IRM)
i wielokrot-
nie lepsza niż amalgamatu
7,8,11
. Wy-
kazano to w eksperymentach, które
miały na celu histologiczną ocenę
tkanek okołowierzchołkowych po
resekcji wierzchołka korzenia i
wstecznym wypełnieniu kanału róż-
nymi materiałami, a również po za-
mknięciu perforacji powstałej w
rozwidleniach korzeni zębów. Bada-
nia były przeprowadzane na mode-
lach zwierzęcych. Prawie we
wszystkich sytuacjach z zastoso-
waniem MTA stwierdzono brak za-
palenia tkanek okołowierzchołko-
wych. Tylko w kilku z nich obser-
wowano nieznaczny naciek z granu-
locytów wielopłatowych obojetno-
chłonnych
i limfocytów, co
istotnie odróżniało ten materiał od
grup kontronych
7,8,10,11
.
Wykazano unikalną
cecha
MTA, jaką jest umiejętność inicjowania
cementogenezy. W obrębie powsta-
łej tkanki stwierdzono cykliczne,
równoległe do długiej osi zęba war-
stwy nowego cementu korzeniowe-
go, cementoblastów
i włókien
Sharpeya
7,8,10,11
. Komórki cemento-
twórcze położone były na po-
wierzchni nowej tkanki. Warstwa
powstałego cementu w całości
szczelnie przylegała do MTA, co za-
sadniczo odróżnia ten materiał od
innych dotychczas stosowanych do
wypełnień wstecznych. Nowopow-
stały cement w niektórych obszarach
wykazywał nieznaczne nieregularno-
ści budowy, jednak nie zaobserwo-
wano zaburzeń jego ciągłości
/ albo
inkluzji z tkanek miękkich
11
. Zjawi-
sko tworzenie cementu na po-
wierzchni materiału nie jest do koń-
ca wyjaśnione. Tłumaczy się je sporą
szczelnością wypełnień z MTA, bio-
zgodnością, wysokim, zasadowym
pH preparatu
i stymulacją odon-
toblastów do syntezy matrycy orga-
nicznej dla cementogenezy
7
. Wyka-
zano
także, iż MTA ma umiejętność
indukcji komórek kostnych do wy-
twarzania kości. Obserwowany tu
system odbudowy jest nie do
końca poznany i inny niż w przypad-
ku preparatów na bazie tlenku cyn-
ku z eugenolem. Przyjmuje się, iż w
przypadku cementów tlenkowocyn-
kowoeugenolowych czynnikiem ini-
cjującym osteogenezę jest chemicz-
ne drażnienie osteoblastów poprzez
eugenol
11
.
MTA znalazł również

wykorzystanie
w zabiegach bezpośredniego pokry-
cia miazgi zęba. Histologiczna oce-
na tkanek miękkich i twardych po
dwóch miesiącach od wykorzystania
preparatu wykazała znacząco częst-
sze występowanie mostów zębino-
wych
i brak stanu zapalnego w
miazdze, w porównaniu do prepara-
tów na bazie wodorotlenku wapnia.
Wytworzona zębina, w przeciwień-
stwie do tej utworzonej w kontakcie
z wodorotlenkiem wapnia, miała
zwartą, jednorodną budowę kanali-
kową bez defektów tunelowych
i
inkluzji z tkanek miękkich
8
.
Opisywane są kliniczne przypadki
wykorzystania materiału w zębach z
nieukształtowanymi wierzchołkami
korzeni. MTA znalazł tu zastosowa-
nie jako stały przedmiot wypełnienia
kanału w rejonie okołowierzchołko-
wej. Wcześniej służące były opa-
trunki enedodontyczne z wodorotlen-
ku wapnia
14
.
Podziękowania
Autorzy dziękują doktorowi Jerzemu
Zbożeniowi za udostępnienie zdjęć.
Piśmiennictwo:
1. Łukoszek E., Skowronek J.:
Resekcja wierzchołków korzeni zę-
bów stale aktualna sposób leczenia.
Mag. Stomat., 1995, 12, 24-26.
2. Szeremeta-Brower T. L., VanCu-
ra J. E., Zaki A. E.: A comparison of
the sealing properties of different re-
trograde techniques: An autoradiogra-
phic study. Oral Surg. Oral Med. Oral
Pathol. Oral Radiol. Endod., 1984, 59,
1, 82-87.
3. Kim S., Pecora G., Rubinstein
R. A. (red.): Color atlas of microsur-
gery in endodontics. W. B. Saunders
Comp., Philadelphia, 2001.
4. Piątowska D.: Współczesne po-
glądy na zabieg resekcji wierzchołka
korzenia zęba. Mag. Stomat., 1995,
5, 24-25.
5. Banaszek K., Pawlicka H.: Ma-
teriały do wstecznego wypełniania
kanałów korzeniowych w świetle pi-
śmiennictwa. Mag. Stomat., 1999, 3,
24-29.
6. Cohen S., Burns R. C. (red.):
Pathways of the pulp. Mosby, St. Lo-
uis, 2002.
7. Pitt Ford T. R., Torabinejad M.,
McKendry D., Hong C., Kariyawa-
sam S. P.: Use of mineral trioxide ag-
gregate for repair of furcal perfora-
tions. Oral Surg. Oral Med. Oral Pa-
thol. Oral Radiol. Endod., 1995, 79,
6, 756-762.
8. Pitt Ford T. R., Torabinejad M.,
Abedi H. R., Bakland L. K., Kariy-
awasam S. P.: Using mineral trioxide
aggregate as a pulp-capping material.
JADA, 1996, 127, 10, 1491-1494.
9. Roy C. O., Jeansonne B. G., Ger-
rets T.F.: Effect of an acid environment
on leakage of root-end filling materials.
J. Endodon., 2001, 27, 1, 7-8.
10. Torabinejad M., Pitt Ford T. R.,
Abedi H. R., Kariyawasan S. P., Tang
H.: Tissue reaction to implanted root-
end filling materials in tibia and man-
dible of guinea pigs. J. Endodon.,
1998, 24, 7, 468-471.
11. Torabinejad M., Pitt Ford T. R.,
McKendry D. J., Abedi H. R., Miller
D. A., Kariyawasan S. P.: Histologic
assessment of mineral trioxide aggre-
gate as a root-end filling in monkeys.
J. Endodon., 1997, 23, 4, 225-228.
12. Maher W. P., Johnson R. L.,
Hess J., Steinman H. R.: Biocompa-
tibility of retrograde filling materials
in the ferret canine. Oral Surg. Oral
Med. Oral Pathol., 1992, 73,6, 738-
745.
13. Parreira F. R., Bramwell J. D.,
Roahen J. O., Giambarresi L.: Histo-
logical response to titanium endodon-
tic endosseous implants in dogs. J.
Endodon., 1996; 22, 4, 161-164.
14. Levenstein H.: Obturating te-
eth with wide-open apices using mi-
neral trioxide aggregate: a case report.
SADJ., 2002, 57, 7, 270-273.
Mikrochirurgia endodontyczna