Co to jest ROZRODCZY UKŁAD

Co oznacza ROZRODCZY UKŁAD: - u zwierząt: zespół narządów służących do rozmnażania płciowego. Występuje u jamochłonów i wszystkich typów → trójwarstwowców. Zasadniczym elementem r.u. są → gonady: jajniki i jądra, gdzie powstają → gamety w procesie → spermatogenezy i → oogenezy. Najłatwiej zbudowane gonady występują u jamochłonów: brak przewodów wyprowadzających, gamety uwalniane są wprost do wody albo do jamy chłonąco?trawiącej. U → płazińców (zwierzęta przeważnie → hermafrodytyczne o zapłodnieniu wewnętrznym) r.u. ma bardzo skomplikowaną budowę; żeńska część złożona jest z pary jajników przechodzących w jajowody, macicy i pochwy; do jajowodu uchodzą przewody gruczołów żółtkowych, zaopatrujące jaja w substancje zapasowe, i pęcherzyk nasienny wykorzystywany do przechowywania spermy. Męska część r.u płazińców złożona jest z pary jąder, kanalików nasiennych uchodzących do nasieniowodu otwartego na zewnątrz kanałem wytryskowym, przebiegającym w narządzie kopulacyjnym (prąciu). U → obleńców (zwierzęta przeważnie rozdzielnopłciowe, o zapłodnieniu wewnętrznym) jajniki są rurkowate, przechodzące w jajowody, a dalej w macicę i pochwę; podobny kształt mają jądra, przechodzące w nasieniowód i kanał wytryskowy. U → pierścienic (zwierzęta hermafrodytyczne, o zapłodnieniu krzyżowym) gamety (zarówno jaja, jak i plemniki) wydostają się na zewnątrz poprzez oddzielne przewody wyprowadzające albo poprzez → metanefrydia; mogą występować gruczoły dodatkowe i zbiorniki nasienne. U → stawonogów r.u. ma różną postać. U samic skorupiaków występują parzyste jajniki, jajowody, macica, pochwa, otwór płciowy i zbiornik nasienny, z kolei u samców - jądra, nasieniowody, przewód wyprowadzający i narząd kopulacyjny, będący przekształconym odnóżem. U owadów i pajęczaków występują, u obu płci, zewnętrzne przydatki płciowe, u owadów powiązane z przewodami wyprowadzającymi; u samic cewkowate jajniki przechodzą w jajowody połączone w krótką pochwę, z kolei u samców para jąder przechodzi w nasieniowody, dalej w pęcherzyki nasienne, które łączą się w kanał wytryskowy uchodzący u podstawy aparatu kopulacyjnego. U samców pająków narząd kopulacyjny jest położony na końcu → nogogłaszczek. Zwierzętami o w najwyższym stopniu skomplikowanych i różnorodnych u.r. są → mięczaki (w szczególności gatunki hermafrodytyczne). U samców głowonogów rolę narządu kopulacyjnego może pełnić jedno z ramion. U → szkarłupni (zwierzęta przeważnie rozdzielnopłciowe o zapłodnieniu zewnętrznym) promieniście ułożone gonady mają krótkie przewody wyprowadzające gamety na zewnątrz. U → kręgowców (zwierzęta przeważnie rozdzielnopłciowe) u.r. jest rozwojowo i strukturalnie związany z układem wydalniczym, stąd regularnie nazywany jest układem moczopłciowym. U ryb jądra i jajniki mają krótkie przewody wyprowadzające na zewnątrz. U samic płazów jaja z parzystych jajników wpadają do lejka jajowodu; obydwa jajowody, długie i poskręcane, uchodzą niezależnie do → kloaki. U samców płazów parzyste jądra są połączone kanalikami z nerkami; tamtędy plemniki dostają się do moczowodów pełniących zarazem funkcję nasieniowodów. U samic gadów jajniki są krótsze niż u płazów i zaopatrzone w gruczoły skorupkowe. U samców parzyste jądra są zaopatrzone w najądrza; nasieniowody uchodzą niezależnie do kloaki; na zewnątrz u samców niektórych gadów występują narządy kopulacyjne (u → łuskonośnych są one parzyste). U samic ptaków u.r. jest rozwinięty tylko po jednej stronie ciała (zwykle lewej). Jajnik leży w pobliżu lewej nerki; jajowód otwiera się orzęsionym lejkiem i w swoim przebiegu ma rozszerzenie, tak zwany macicę, gdzie jajo otaczane jest skorupką. U samców występują parzyste jądra; nasieniowody otwierają się do kloaki; prącie występuje u nielicznych gatunków (na przykład u strusi). U samic ssaków r.u. złożona jest z dwóch jajników, dwóch jajowodów otwierających się orzęsionymi lejkami, jednej albo dwóch (u torbaczy) macic, gdzie rozwija się płód (z wyjątkiem → stekowców), połączony przez → łożysko z organizmem matki, i z pochwy (u torbaczy występują dwie pochwy) i zewnętrznych narządów płciowych. U samców ssaków u.r. złożona jest z pary jąder, najądrzy, nasieniowodów i narządu kopulacyjnego (prącia); mogą również występować zbiorniczki nasienne i gruczoł krokowy (→ prostata).